|
Tweet |
Kanser tedavisi için kemoterapi ilaçlar?n? kullanan hastalar?n ya?ad??? yan etki sorunlar?n? en aza indirmek için bilim insanlar?ndan önemli bir çal??ma geldi. Mersin Üniversitesi (MEÜ) ?leri Teknoloji E?itim Ara?t?rma ve Uygulama Merkezi Ö?retim Üyesi Doç. Dr. Furkan Ayaz, kanser ilaçlar?n?n tüm vücuda de?il sadece kanserli bölgeye uygulanmas? için fotodinamik tedavi yöntemini geli?tirdi. Geli?tirilen yöntemle birlikte kanser ilaçlar?n?n aktif olaca?? yer ve zaman belirlenebilecek. Çal??ma ile birlikte yeni ilaç adaylar? üretilecek.
KANSER ?LAÇLARININ SÜREKL? AKT?F OLMASI ENGELLENECEK
Çal??ma hakk?nda bilgi veren Doç. Dr. Ayaz, "Kanser tedavisinde kullan?lan ilaçlar?n sürekli aktif olmas?ndan dolay? farkl? hücrelere de zarar veriyor. Fotodinamik yöntemi ile ???k yans?t?ld???nda aktif ilaçlar kullan?lacak, ???k yans?t?lmad??? durumlarda ise inaktif olan ilaçlar kullan?lacak. Fotodinamik terapi için yeni nesil baz? kimyasallar geli?tirip, bunlar? biyolojik etkinlik aç?s?ndan karakterize etmeyi amaçl?yoruz. Bu proje kapsam?nda Tarsus Üniversitesi'nden Doç. Dr. Mine ?nce hocam?z yeni ftalosiyanin türevi kimyasallar üretecek ve biz de Mersin Üniversitesi'nde laboratuvar ortam?nda Türkiye'de ve dünyada yayg?n görülen akci?er, kolon, prostat ve meme kanseri hücrelerinin ço?alma oranlar?, ölüm oranlar?, göç edebilme yetileri ve endotel hücrelerin damar olu?turma potansiyellerinde nas?l bir de?i?ikli?e yol açt???n? inceleyece?iz" dedi.
'TÜMÖR HÜCRELER?N?N ÖLÜMÜNE YOL AÇMAK B?R ÇÖZÜM DE??L'
Kullan?mda olan fotodinamik terapi ilaç moleküllerinin dezavantaj? olarak derin dokularda ?????n i?lememesi nedeniyle beklenen etkiyi sa?layamad???n? belirten Doç. Dr. Ayaz, ?öyle konu?tu:
"Kansere kar?? sava?ta sadece tümör hücrelerinin ölümüne yol açmak bir çözüm de?il. Daha farkl? aç?lardan da kanserli hücrelerle sava?mak gerekiyor. Bu hücrelerin göç etme yetisinin engellenmesi gerekiyor. Dahas? bu hücreleri hem besleyecek hem de vücudun ba?ka organlar?na göç etmesini sa?layacak yol olan tümörlü bölgede yeni damar olu?umunun engellenmesi de önem arz etmekte. Çal??mam?zda bunlara ilaveten bu fotodinamik ilaç aday? moleküllerin ba????kl?k sistemi hücrelerinin aktiviteleri üzerindeki etkileri de incelenecek. Immünomodülatör etki dedi?imiz bu durumda ba????kl?k sistemi hücrelerinin tedavi s?ras?nda nas?l bir tepkisel pozisyon alaca??n? belirlemeyi hedefliyoruz. Bu durum iki aç?dan fayda sa?layabilir. Birincisi gelecekteki olas? tedavi uygulamalar?nda hastan?n ba????kl?k sisteminin nas?l etkilendi?ini belirleyip ona göre tedavi s?ras?nda veya sonras?nda ba????kl??? güçlendirici takviye ilaçlar?n gereklili?ini belirleyecek. ?kincisi tümör ortam?nda asl?nda aktive olan ama do?ru tepkiyi veremeyen ba????kl?k sistemi hücreleri mevcut. Bu ilaç adaylar?n?n tümör ortam?ndaki ba????kl?k sistemi tepkisinin do?ru yöne evrilmesini sa?lay?p sa?lamad???n? ve böylece tümöre kar?? hastan?n taraf?nda geçip sava?a katk? sa?lay?p sa?layamayacaklar?n? belirlemek. Tümörle ili?kili bu ba????kl?k sistemi hücreleri kanser olu?umu s?ras?nda tümöre kar?? sava?mak yerine tümörü desteklemekte. Ba????kl?k sistemini do?ru bir ?ekilde yönlendirebilmek tedavide avantajlar sa?layacak ve en kötü ihtimal tümörü destekleyici yönünü bask?lamak bile önemli katk? sa?layacakt?r. Bütün bu aktiviteleri ?????n belli bir dalga boyunu hastan?n tümörlü bölgesine ya da ilac?n aktar?ld??? bölgeye yans?tt?ktan sonra gözlemlemeyi hedefliyoruz."
Hayvan deneyleri ve klinik deneme a?amas?na geçeceklerini belirten Doç. Dr. Ayaz, "Hedefimiz daha sonraki a?amalarda yerli ilaç firmalar?n? tercih ederek geli?tirece?imiz projeler ile hayvan deneyleri ve klinik denemeler a?amalar?na geçip bu yeni nesil fotodinamik terapi ilaç adaylar?n? kanser hastalar?n?n kullan?m?na sunmak. Böylelikle kemoterapinin yaratt??? zararl? etkileri en aza indirgemek" dedi.
